LỊCH SỬ NGÀNH DỆT MAY

Việt phái mạnh đã gồm có bước tiến trong định kỳ sử marketing thương mại từ cố gắng kỷ XIX. Việc giao thương giữa các tỉnh thành nội địa lẫn giao thương với những thuyền buôn Trung Quốc, Nhật bạn dạng và Phương Tây đã có đẩy mạnh, mặc dù các quý giá sản xuất dịch vụ thương mại còn tinh giảm và vận động xuất nhập vào còn gặp nhiều trở ngại. 

Cho đến vào cuối thế kỷ XIX, sau khoản thời gian Pháp bao gồm thức đã có được “quyền bảo hộ” bên trên toàn cương vực Việt Nam, ý định về một nền công nghiệp Đông Dương bản địa cũng khá được hình thành và từ đó thúc đẩy mở rộng giao yêu mến quốc tế, làm cho tiền đề cho sự thành lập và hoạt động của ngành công nghiệp dệt may Việt Nam. 

Người dân địa phương thảo luận vải dệt thủ công tại khu vực gần biên giới Trung Hoa. Photo by Roger Viollet / Bắc Kỳ 1902

Những xí nghiệp kéo sợi trước tiên ở miền Bắc

Nhận thấy lợi tức đầu tư to lớn từ nghề tằm tơ dệt lụa bao gồm lịch sử lâu lăm ở Việt Nam, ngay từ thời công ty hậu Lê (1428–1789), các thương nhân người Hoa đã đến mở các xưởng dệt và bán buôn khá phú vinh ở quần thể Thọ Xương (Phố Cổ Hà Nội). Vào các thập niên vào cuối thế kỷ XIX, “bình minh” của cuộc biện pháp mạng công nghiệp lần trước tiên – hay cách mạng công nghiệp 1.0 (cuối rứa kỷ XVIII – vào đầu thế kỷ XIX) mới ban đầu lan mang đến Việt Nam. Trước thời kỳ này, nền tài chính thương mại của giang sơn tương đối giản đơn, bài bản nhỏ, cấp dưỡng nông nghiệp, bằng tay và lao động bộ hạ là công ty yếu. Năm 1894, một trong những nhà công nghiệp người Pháp đã mang đến xây dựng nhà máy kéo gai cotton thứ nhất tại Hà Nội. Hai xí nghiệp sản xuất kéo sợi khác cũng rất được thành lập ở hải phòng và nam Định.

Thành lập Bourgouin Meiffre – chứng nhận cổ phiếu đã đăng ký 

Năm 1884, doanh nhân Numa Bourgouin Meiffre (1851-1911) – nhỏ của một mái ấm gia đình thương nhân bạn Pháp, và là 1 trong những trong các thành viên của phòng thương mại Hà Nội, đã ra đời công ty Bourgoin-Meiffre và xây dựng xí nghiệp kéo gai cotton đầu tiên tại Hà Nội. Năm 1890, Bourgouin Meiffre sở hữu một mảnh đất từ bờ sông Đà mang lại dãy núi cha Vì (de la rivière Noire au mont Bavi, Tonkin) để trồng cây cotton. Năm 1891 – 1893, công ty Bourgouin-Meiffre et Cie được thành lập dưới sự kết phù hợp với 5 công ty công nghiệp trên Paris (gồm Alsatian cùng Vosgian). Từ thời điểm năm 1891 – 1932, bà mở xưởng may đồng phục quân đội cùng thuê nhiều thợ người bạn dạng xứ Việt Nam. <*1> 

Nhóm nữ giới thợ may trên xưởng may quân phục của côn ty Bourgouin Meiffre. Phoby by Pierre Dieulefit (1862 – 1837) – nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp hóa đầu tiên ở hà nội vào thời điểm cuối thế kỷ XIX. Đây là trong những bức hình ảnh đặc nhan sắc về người hà thành xưa, được ấn trong một cuốn sách xuất phiên bản ở Pháp vào năm 1892. Mối cung cấp ảnh: otofun.net

Những thợ thủ công bằng tay người Việt tại xưởng may quân phục của khách hàng Bourgouin Meiffre, thành phố hà nội 1920 – 1929. Mối cung cấp ảnh: otofun.net

Đăng trên blog 360.hncity của ts Nguyễn Chí Công (bài về tuyến đường Nguyễn Thiện Thuật ngơi nghỉ Hà Nội) có thông tin rằng: “Năm 1892 tất cả hãng Bourgouin-Meiffre được phép đến đây tạo một nhà máy sản xuất sản xuất sợi bông, dân gọi là xí nghiệp Bắc Qua. Năm 1918, nhà máy Bắc Qua bị sáp nhập vào nhà máy dệt nam Định, xưởng với nhà kho bị phá bỏ, trở thành bãi đất trống. đa số thập niên 1920, 1930, phong trào thể dục thể thao phát triển, bến bãi Bắc Qua biến chuyển một sảnh tập với thi đấu, gọi là “Stade Lepage” (sân chuyển động Lepage).” 

Như vậy, xí nghiệp kéo sợi cốt tông của người kinh doanh Numa Bourgouin Meiffre – được xem như là nhà máy thêm vào sợi cotton thứ nhất ở miền Bắc, đã có lần đặt tại khu vực chợ Bắc Qua, ngày này khu chợ “cổ” này vẫn hoạt động, tuy vậy ít danh tiếng, nằm ở đằng sau chợ Đồng Xuân tại Hà Nội. 

Nhà đồ vật kéo tua Nam Định được thành lập vào năm 1889 là chi phí thân của Tổng doanh nghiệp Cổ Phần Dệt May phái mạnh Định, hay thường hotline là xí nghiệp sản xuất Dệt phái mạnh Định <*2>. Ban đầu, nhà máy kéo sợi Nam Định từng hoạt động như một cơ sở nghiên cứu tơ lụa, được cho phép một nhà máy sản xuất tơ chạy bằng hơi nước có 6 lò đặt ngay tại trung tâm tp Nam Định. Nhà làm chủ Louis Léon Anthyme Dupré (1865-1940), fan đã thao tác làm việc 7 năm tại bank Đông Dương, đến hà nội lần thứ nhất vào năm 1890, và bắt đầu tiếp quản bài toán điều hành làm chủ nhà trang bị kéo sợi ở Hà Nội, tương tự như các các đại lý phụ khác từ năm 1900.

Bạn đang xem: Lịch sử ngành dệt may

Đến năm 1913, cha cơ sở xí nghiệp sản xuất kéo gai nằm dưới sự cai quản của “Société Cotonnière de l’Indochine” (Công ty Bông Đông Dương, hay còn được gọi là Công Ty sợi Bông Bắc Kỳ). Nhà máy ở Hà Nội kết thúc hoạt động, ở tp. Hải phòng được duy trì, trong những khi nhà máy ở nam giới Định càng ngày càng phát triển. Các chi nhánh ở nước ngoài cũng mau chóng được ra đời, trên Phnom Penh (Campuchia) và hai trụ sở ở Montzé và Yunann-San, tại tỉnh Vân nam giới (Trung Quốc) 

Trong suốt trong năm 1920, nhà máy kéo sợi cùng dệt vải sinh sống Nam Định sẽ huy động phần đông lực lượng lao đụng gồm khoảng chừng 40 nghệ thuật viên bạn Châu Âu và hơn 10,000 người bản xứ. Công ty đã thiết lập 3 xí nghiệp sản xuất kéo sợi, những xưởng dệt – nhuộm – tẩy white – xử lý hoàn tất nghỉ ngơi Nam Định, sản xuất sân vận động đến công nhân, chi tiêu tổ hợp đồ vật phát điện và hệ thống đường ống dẫn nước riêng biệt biệt. Từ những năm 30 ở cố kỉnh kỷ XIX, cụm nhà máy sản xuất ở nam Định được ca ngợi là các đại lý kỹ nghệ khủng và hiện đại nhất Đông Dương. 

Theo tài liệu ra mắt của Trung trung tâm Lưu Trữ tổ quốc N1 Việt Nam, “hoạt hễ chính của người sử dụng là sản xuất bông thô thành sợi. Bên trên thực tế, một lượng nhỏ dại bông thô là mối cung cấp sẵn tất cả tại chỗ, hàng vạn tấn sót lại được doanh nghiệp nhập khẩu hàng năm từ Ấn Độ trực thuộc Anh, Mỹ cùng Ai Cập”. Một phần sản lượng của doanh nghiệp Sợi Bông Bắc Kỳ dùng làm dệt vải, thỏa mãn nhu cầu nhu cầu chi tiêu và sử dụng địa phương hoặc xuất khẩu, cùng một lượng lớn các cuộn bông dành riêng cho thợ thủ công ở các khu vực nông thôn. 

Năm 1908, hãng sản xuất Emory với Toócten của Pháp đứng ra thành lập và hoạt động Công Ty Tơ Lụa Xuất Khẩu Pháp – Việt (SFATE) tại phái mạnh Định với khoản đầu tư là 1,4 triệu franc. Từ năm 1928, SFATE mở rộng với những nhà máy chi nhánh ở khoanh vùng Lạc Quần, Quy Phú, Thượng Kỳ (Nam Định). Trong tiến độ từ 1930 – 1940, công ty Tơ Lụa Xuất Khẩu Pháp – Việt (SFATE) ngừng sản xuất tua do tác động bởi giá bán tơ sống ở khu vực miền bắc tăng cao. Vào khi thời hạn này cũng chính là lúc những loại sợi nhân tạo phổ cập trên rứa giới, vì đó công ty hướng quý phái sản xuất những loại vải satin, và được mở thêm các xưởng nhuộm, hồ nước vải để tăng nhanh xuất khẩu. 

Từ kéo sợi cho dệt vải, trường đoản cú thương mại trong nước đến xuất khẩu, trong veo nửa đầu thế kỷ XIX, các đồn điền bông và xí nghiệp sản xuất bông-vải-sợi ngơi nghỉ miền Bắc đã trở thành một vào những biểu tượng công nghiệp hoá thành công nhất của tổ chức chính quyền thuộc địa. 

Những xí nghiệp dệt sợi trước tiên ở miền Nam

Trong thập niên đôi mươi của nắm kỷ XIX, tại khu vực miền nam Việt Nam đang nổi lên một “thương hiệu dệt” do người việt làm chủ, có tên là Manufacture de Tissage Le Phat. Người việt này là ông Lê phạt Vĩnh, chú ruột của nam Phương hoàng hậu sau này, nam nhi của ông huyện Sỹ Lê phát Đạt – một đại phú gia hàng đầu khắp phái mạnh Kỳ Lục thức giấc với tục ngôn trong dân gian rằng “Nhất Sĩ, hai Phương, tam Xường, tứ Định”. 

Trong sách “Giai thoại phái mạnh Kỳ Lục Tỉnh” của người sáng tác Húa Hoành bao gồm viết rằng “…năm 1920, ông Vĩnh lập hãng dệt the, rước tên Lê phân phát (Manufacture de Tissage Le Phat) ở cầu Kho (Quận l), áp dụng 50 công nhân, ông lại mang đến trồng dâu, nuôi tằm, ươm tơ để cung cấp cho bên máy, khỏi chịu ràng buộc nguyên liệu vào nước ngoài.” 

TẠM DỊCH

Liên quan mang đến “thương hiệu dệt” Lê phạt Vĩnh, quốc phục áo dài cùng thị trường trong nước thời bấy giờ, vào thời gian cuối thập niên đôi mươi có một sự khiếu nại đáng chú ý là chuyến thăm sài gòn của thi hào Ấn độ Rabindranath Tagore. 

Bài báo và hình ảnh chân dung của đại thi hào Ấn Độ Rabindranath Tagore khi ghẹ thăm thành phố sài thành vào năm 1929. Chân dung được chụp vày hiệu ảnh Khánh ký kết rất gồm tiếng tăm ở cầm cố kỷ XX 

Song song với nền công nghiệp cung cấp và xuất khẩu bông-vải-sợi được dựng nên ở miền Bắc, bạn Pháp cũng đầu tư chi tiêu phát triển ngành công nghiệp tương tự như tại miền nam Việt Nam. Năm 1924, tập đoàn Tài chính Pháp & Thuộc Địa, SFFC (Société financière française et coloniale) <*4> – của người kinh doanh tỷ phú, cựu nhà ngoại giao Octave Homberg (1876-1941), đã cho ra đời Công Ty sợi Bông sài gòn (Soceété Cotonnière de Saigon) gồm 2 xí nghiệp sản xuất lớn với vốn đầu tư 12 triệu franc và tăng thêm 20 triệu franc vào khoảng thời gian 1927. 

Các nhà tứ sản tín đồ Hoa cũng ko nằm bên cạnh sự hiện đại của ngành công nghiệp. Nghành nghề dệt may được xem làm công việc làm ăn uống phát đạt vào thời kỳ cải cách và phát triển của sài Gòn. 

Năm 1958, một thương nhân người Hoa tên Lý Long Thân đã ra đời xưởng nhuộm và cách xử trí hoàn vớ Vinatexfinco. Đầu thập niên 60, sau khoản thời gian tiến thân thăng quan tiến chức Hoa Vụ ghê Lý trên ngân hàng vn Thương Tín, Lý Long Thân đã thu hút đầu tư của những “đại xì thẩu” (người giàu có) tín đồ Hoa cùng sáng lập công ty Dệt Sợi việt nam – Vinatexco, vận động sản xuất, xuất khẩu các sản phẩm vải cùng cung cấp cho cả thị trường nội địa. 

Trong những năm 60 mang đến trước 1975, với sự đầu tư hệ thống trang thiết bị nhập ngoại tiên tiến, Vinatexco là một trong những công ty dệt nhuộm vải quy mô béo và bậc nhất tại miền nam bộ Việt Nam, tiền thân của bạn Cổ Phần May Quốc Tế chiến thắng mà bọn họ biết cho ngày nay. 

Một công ty (hoặc công xưởng khác) là Vimitex cũng thuộc về của Lý Long Thân. Ông cũng thành công trong số ngành cung ứng và dịch vụ khác như hãng xử lý phế liệu Vicasa, hãng dầu nạp năng lượng Nakyco, hãng sản xuất bánh ngọt Lubico, ngân hàng Nam Việt, ngân hàng Trung Nam, hotel Arc en Ciel, thương hiệu tàu Rạng Đông

Trải qua thăng trầm lịch sử hào hùng của khu đất nước, sau 1975, Vinatexco đổi tên thành xí nghiệp Dệt chiến thắng Lợi. Năm 1991, trở thành doanh nghiệp Dệt thắng lợi (Thangloi Textile) 100% vốn trong phòng nước. Năm 2001, chuyển đổi thành doanh nghiệp Dệt may chiến thắng (VIGATEXCO), xưởng nhuộm Vinatexfinco hôm nay trở thành xí nghiệp in – nhuộm – trả tất. Đến năm 2007, Vigatexco cp hoá, thỏa thuận trở thành doanh nghiệp Cổ Phần Đầu Tư phát triển Quốc Tế thành công (VIC) 

Khoảng từ một trong những năm 1960, tín đồ dân địa phương khắp thành phố sài thành và phái nam Kỳ Lục tỉnh còn nghe biết khu dệt vải Bảy Hiền. Tập trung trên một trong những tuyến mặt đường như Võ Thành Trang, Nguyễn Bá Tòng, Năm Châu, Tái Thiết…bên góc vấp ngã tư bảy hiền tower (nay thuộc địa phận phường 11, quận Tân Bình, sử dụng Gòn), khu vực này được ca tụng là “làng dệt xứ Quảng” giữa sử dụng Gòn, hình thành bắt buộc do quy trình di cư vào tp sài thành của bạn dân thị xã Duy Xuyên <*3>.

Xem thêm:

Nghề dệt truyền thống lịch sử ở thị trấn Duy Xuyên đã theo chân những người dân di cư vào khu vực miền nam và đồn trú lại ở quần thể Bảy Hiền, từ đó hình thành phải một làng nghề dệt thu nhỏ dại giữa đô thành. Nhà văn Nguyên Ngọc từng bao gồm nhắc đến: “Làng dệt tòa nhà bảy hiền ở Tp. Hồ Chí Minh hoàn toàn do bạn Quảng Nam, trong những điều kiện lịch sử dân tộc nào đó đã phải chạy vào tìm đất làm ăn uống ở phương Nam, tự kết hợp lại với nhau, tạo nên thành cả một khu vực công nghiệp dệt, đối đầu hiệu quả với cả một nạm lực kinh tế tài chính dệt rất mạnh khỏe ở sài thành là lực số người Hoa Chợ Lớn…” 

Không tuyên chiến và cạnh tranh nổi với vải vóc công nghiệp giá thấp từ china , Đài Loan…nhiều gia đình đã bỏ nghề, tiếng lắp thêm dệt sinh sống khu dự án chung cư bảy hiền rơi dần dần vào tĩnh lặng. Photo: Ngọc Nhiên/nguoiduatin.vn

Thời hoàng kim những năm 60 – 70, làng dệt dự án chung cư bảy hiền tower nhập vật liệu từ nước ngoài, dệt ra thành quả vải ko chỉ giao hàng nhu ước của bà con tiểu thương ở khu Chợ lớn để đi hàng những tỉnh, mà hơn nữa xuất khẩu 1 phần đến các nước nhà lân cận. Khoác dù có khá nhiều hộ mua hơn chục đồ vật dệt khung gỗ và dần cơ khí hóa từ thập niên 80 – 90, nhưng làng dệt dự án bảy hiền vẫn thuộc dạng đồ sộ nhỏ, từ trên đầu thế kỷ XXI dường như không gồng nổi trước nền công nghiệp tiến bộ phát triển nhanh mạnh mẽ của trung hoa và cả các nhà máy khủng trong nước.

Dệt khung gỗ và siêu nhiều quy trình được làm bằng tay thủ công nên xóm dệt vải chung cư bảy hiền chỉ chiếm được năng suất thấp, khó tuyên chiến đối đầu trong thời đại công nghiệp hoá. Photo: phóng sự hình ảnh của Dương Thái Tân/thegioihoinhap.vn

Chú thích:

<*1> thời hạn đầu chuyển động thương mại sống Hà Nội, khoảng 1884, Bourgouin Meiffre là 1 trong nhà buôn, bán những loại quần áo, khăn tay, bánh quy champagne, peppermint Get frères (một các loại rượu bội nghĩa hà thơm ngon nổi tiếng của Pháp, đóng chai bởi doanh nghiệp Get Frères), rượu Chartreuse…Từ 1887 – 1893, Bourgouin Meiffre trồng cây hương liệu gia vị đại hồi hương (hồi sao), và thành lập và hoạt động một xí nghiệp chưng cất những loại cây hương liệu gia vị thơm ở hà nội vào năm 1889. 

<*2> từ năm 1954, nhà máy sợi với dệt vải nam giới Định được bên nước tiếp quản, đổi tên thành nhà máy sản xuất Liên phù hợp Dệt nam giới Định. Trong thời hiện nay đại, tên thường gọi “nhà thứ dệt nam Định” được coi như là biểu tượng của ngành dệt may Việt Nam. Hình ảnh công nhân làm việc tại nhà máy dệt nam Định được in ấn trên tờ chi phí mệnh giá 2000 đồng của ngân hàng Nhà Nước Việt Nam. 

<*3> xóm nghề dệt vải truyền thống lịch sử ở huyện Duy Xuyên, thức giấc Quảng Nam gồm lịch sử lâu đời từ vậy kỷ XV, nằm sát bên kinh đô Trà Kiệu xưa của vương quốc Champa. “Tơ quà Duy Xuyên” từ khóa lâu đã nổi tiếng về quality và vẻ đẹp mắt tinh xảo. Các làng nghề ở huyện Duy Xuyên siêng dệt lụa hỗ trợ cho hoàng tộc các vương triều. Khi xứ Đàng Trong mở cửa giao yêu mến với cầm cố giới bên phía ngoài qua yêu mến cảng Hội An thì tơ lụa Mã Châu (làng Mã Châu, thuộc huyện Duy Xuyên) là sản phẩm được xuất khẩu các nhất, là 1 trong những di sản ghi lại thời kỳ khai sinh và cải cách và phát triển của “Con mặt đường tơ lụa bên trên biển” của Việt Nam. Nghề trồng dâu nuôi tằm triệu tập nhiều làm việc làng Đông im – Thi Lai, với ươm tơ dệt lụa thì chủ yếu ở buôn bản Mã Châu, sau đây đều mai một dần theo cố sự, cho đến sau năm 2009 bắt đầu được cơ quan ban ngành tỉnh Quảng phái nam triển khai các dự án khôi phục nghề dệt lụa Mã Châu truyền thống, trả lại “thương hiệu” tơ lụa Mã Châu mà chúng ta hiện biết đến. 

<*4> tập đoàn Tài chủ yếu Pháp với Thuộc địa, SFFC (Société financière française et coloniale) gồm trụ sở đặt ở tòa nhà tại 32 bou Boulevard de la Somme (đường Hàm Nghi ngày nay), xuất bản vào 1925 – 1926. Từ năm 1997, tòa nhà tại số 32 Hàm Nghi vận động chủ yếu ớt với tư biện pháp là trụ sở của bank Nhà sống Mê Kông (MHB).

Ảnh bìa: 

Chú phù hợp trên bức ảnh là thành phố hà nội 1920 – 1929: phía bên trong một xưởng dệt trang bị của người Annam.