TPO - Sông Bạch Đằng là nơi ra mắt 3 trận thủy chiến vì Đức vương vãi Ngô Quyền, Vua Lê Đại Hành với Hưng Đạo Đại Vương è Quốc Tuấn chỉ đạo quân dân việt nam đánh rã giặc ngoại xâm, nhận chìm mộng xâm lược của các thế lực phương Bắc.

Trao thay đổi với PV Tiền Phong, ông Nguyễn Văn Phương – giám đốc Bảo tàng hải phòng đất cảng cho biết, khu di tích lịch sử Bạch Đằng Giang trực thuộc địa phận thị xã Minh Đức (huyện Thủy Nguyên, TP Hải Phòng). Lý lịch di tích lịch sử thể hiện, thị trấn Minh Đức thời nay vốn là thôn Tràng Kênh xưa, nằm trong tổng chăm sóc Động, thị trấn Thủy Đường (phủ gớm Môn, trấn Hải Dương).

Bạn đang xem: Lịch sử sông bạch đằng

*

Ông Nguyễn Văn Phương - Giám đốc kho lưu trữ bảo tàng Hải Phòng.

Tràng Kênh cũng là tên một dãy núi đá vôi, chạy dài theo phía Đông Bắc – Tây Nam, dựng lên bức tường chắn thành bảo đảm biên giới phía Đông Bắc của tổ quốc. Hàng núi Tràng Kênh phía bên trong vùng tứ giác nước được tạo bởi vì sông Bạch Đằng, sông Giá, sông Liễu, sông Thải, sông Hà Thần, sông Hàm Long, sông Hang Lương, sông Móc…

Tràng Kênh nằm trên con đường giao thương mua bán thủy cỗ huyết mạch, với địa điểm địa lý thuận lợi đường sông, con đường biển, địa hình đồi núi hiểm trở nên tất cả vị trí quân sự đặc trưng quan trọng.

Theo ông Nguyễn Văn Phương, nhiều tài liệu lịch sử và tác dụng nghiên cứu của các nhà kỹ thuật đã mang đến thấy, mẫu sông Bạch Đằng là vị trí từng ra mắt 3 trận thủy chiến vì Đức vương vãi Ngô Quyền, Vua Lê Đại Hành với Hưng Đạo Đại Vương nai lưng Quốc Tuấn chỉ huy đánh tung giặc nước ngoài xâm, nhấm chìm mộng xâm lăng của những thế lực phương Bắc.

Để tưởng nhớ các vị nhân vật dân tộc, khu di tích lịch sử Bạch Đằng Giang được gây ra (từ năm 2008-2018) tại một vùng đất non nước lãng mạn thuộc thị trấn Minh Đức.

*
Khuôn viên khu di tích lịch sử Bạch Đằng Giang, thuộc thị trấn Minh Đức (huyện Thủy Nguyên, TP Hải Phòng).

Ngô Quyền làm tan quân nam giới Hán

Theo những tài liệu lịch sử, năm 938, vua phái mạnh Hán phong đàn ông là lưu giữ Hoằng Tháo chỉ huy thủy quân vượt biên giới sang xâm lược nước ta.

Đại Việt Sử ký kết toàn thư bao gồm ghi chép kế sách của Đức vương vãi Ngô Quyền: “Bọn chúng hữu dụng ở thuyền, ta ko phòng bị trước thì nuốm được thua chưa chắc chắn ra sao. Nếu như sai tín đồ đem cọc nhọn, đầu bịt sắt gặm ngầm trước cửa biển, thuyền của lũ chúng theo nước triều lên vào trong hàng cọc thì tiếp nối ta dễ dàng bề chế ngự, không cho chiếc làm sao thoát”.

Tại cửa ngõ sông Bạch Đằng, Đức vương Ngô Quyền đã kêu gọi hàng nghìn binh lực cùng quần chúng địa phương xây dừng trận địa cọc để đón đánh quân xâm lược. Hơn tía nghìn cây gỗ được vót nhọn, bịt fe rồi đóng góp xuống lòng sông bên trên một quãng dài 3 dặm.

Cuối năm 938, đoàn thuyền vì Hoằng Tháo lãnh đạo rầm rộ vượt đại dương vào cửa ngõ Bạch Đằng. Đức vương Ngô Quyền cho thuyền dịu ra khiêu chiến, nhử địch xua đuổi theo vượt qua bãi cọc lọt được vào trận địa mai phục của ta.

Sơ đồ thắng lợi Bạch Đằng năm 938. Ảnh: tư liệu mô phỏng, bảo tàng Hải Phòng

Khi đoàn thuyền giặc thừa qua vùng cửa biển, nước triều rút mạnh, quân ta quay trở lại phản công quyết liệt. Trận địa cọc nhô lên chặn lại đoàn thuyền giặc, các chiếc bị cọc gỗ đâm thủng, va vào nhau rồi chìm xuống dòng sông. Hoằng dỡ cùng thừa nửa binh sĩ bỏ mạng.

Sau chiến thắng lẫy lừng, năm 939, Đức vương vãi Ngô Quyền lên ngôi vua, xưng là Ngô Vương, lập ra bên Ngô, đóng đô làm việc Cổ Loa (tức Đông Anh, tp. Hà nội ngày nay). Đại chiến thắng Bạch Đằng năm 938 được ghi vào lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta như một chiến công chói lọi, dứt nền thống trị hơn 1000 năm Bắc thuộc, lộ diện một kỷ nguyên tự do lâu dài cho dân tộc bản địa Việt Nam.

Vua Lê Đại Hành đại thắng quân Tống, năm 981

Cuối năm 979, Đinh Tiên Hoàng và nuốm tử Đinh Liễn bị ám sát, bé thứ Đinh Toàn mới 5 tuổi lên nối ngôi, triều đình đơn vị Đinh suy yếu. Nhân thời cơ này, công ty Tống ráo riết triệu tập binh lực chuẩn bị xâm lược nước ta.

Đứng trước vận mệnh tai hại của khu đất nước, triều đình đã suy tôn Lê Hoàn có tác dụng vua (tức Vua Lê Đại Hành), lập nhà Tiền Lê năm 980. Ông đặt niên hiệu là Thiên Phúc, quốc hiệu vẫn luôn là Đại Cồ Việt, đóng góp đô trên Hoa Lư, ổn định tình trạng nội bộ, rồi phân chia quân phòng giữ các nơi hiểm yếu.

Theo các nhà nghiên cứu, tháng 1/981, thủy quân trong phòng Tống do Hầu Nhân Bảo chỉ huy ồ ạt tiến vào sông Bạch Đằng. Vua Lê Đại Hành thân chinh làm cho tướng cụ quân, mang lại xây thành Bình Lỗ, sai đấu sĩ đóng cọc ngăn sông nhờ vào địa thay hiểm trở của sông Bạch Đằng.

Xem thêm: Cách Xóa Lịch Sử Download - Hướng Dẫn Cách Xóa Lịch Sử Tải Xuống Trên Android

*

Sau thua tại Bình Lỗ, quân Tống trở lại sông Bạch Đằng cùng lọt vào trận địa mai phục bởi Vua Lê Đại Hành bày sẵn.

Trận thủy chiến nhấn chìm 6 vạn quân Mông – Nguyên

Trong trận đánh chống quân Mông – Nguyên bên trên Bạch Đằng năm 1288, Hưng Đạo Đại Vương è Quốc Tuấn đích thân mang đến vùng khu đất Tràng Kênh và các làng xã sát bên để bày trận chặn đánh quân địch.

Theo sử sách chép lại, mon 3/1288, hiểu rằng ý trang bị rút quân bằng đường thuỷ qua sông Bạch Đằng của địch, Hưng Đạo Đại Vương trần Quốc Tuấn đã lãnh đạo quân dân Đại Việt chuẩn bị một trận địa mai phục béo trên sông. Quân ta đốn mộc lim, táu… bên trên rừng kéo về bờ sông và đẽo nhọn rồi cắn xuống lòng sông dẫn ra hải dương làm thành những bãi chông lớn.

Các cánh quân thuỷ bộ kín mai phục sau hàng núi đá Tràng Kênh dọc bên bờ sông Bạch Đằng.

Quân ta đợi chờ cho thủy triều xuống bắt đầu quay thuyền lại và đánh thẳng vào quy củ địch. Thủy quân Đại Việt từ những hướng gấp rút tiến ra sông Bạch Đằng, với sản phẩm trăm phi thuyền chặn đầu địch ngang trên sông.

*

Các bên khảo cổ khai quật, phát hiện 27 cọc mộc tại Cao Quỳ, thuộc làng mạc Liên Khê (huyện Thủy Nguyên, TP Hải Phòng), thuộc trận thủy chiến kháng quân Mông - Nguyên lần 3, năm 1288.

Quân Nguyên Mông bị mắc kẹt, nhiều con thuyền bị cháy rụi cùng đâm cần cọc nhọn. Một số trong những cánh quân giặc bỏ thuyền chạy lên bờ để tìm con đường trốn tuy thế đều rơi vào ổ phục kích của quân công ty Trần. Rộng 600 con thuyền với khoảng tầm 6 vạn quân địch đã bị tiêu khử hoàn toàn.

Bãi cọc Cao Quỳ, dấu vết trận thủy chiến

Cuối năm 2019 (từ ngày 27/11 đến ngày 19/12), Viện Khảo cổ học tập phối hợp với Sở văn hóa truyền thống Thể thao, Bảo tàng hải phòng đất cảng tiến hành khai thác 3 hố rộng lớn 950 mét vuông tại cánh đồng Cao Quỳ, xóm Liên Khê, thị trấn Thủy Nguyên. Hiệu quả phát hiện tại 27 cọc gỗ.

Cụ thể, hố 1 diện tích s khai quật 280 m2 có 17 cọc, hố 2 diện tích 198 m2 có 2 cọc với hố 3 diện tích 472 mét vuông với 8 cọc.

Cuối năm 2019, các nhà khoa học, chuyên gia cùng chỉ huy TP tp. Hải phòng thực địa tại kho bãi cọc vừa được khai thác tại cánh đồng Cao Quỳ. Những nhà khoa học đánh giá bãi cọc này thuộc trận chiến Bạch Đằng lần 3 - năm 1288. Đây là trận địa ngăn chặn quân Mông - Nguyên không đi vào khu vực sông Giá và khu vực chỉ huy của trần Quốc Tuấn.

Ngay sau khoản thời gian phát hiện bến bãi cọc Cao Quỳ, TP tp. Hải phòng đã khởi công dự án Khu bảo tồn bãi cọc có diện tích khoảng 30.680m², bao hàm các hạng mục: cổng chính; hệ thống tường bao; bên đón tiếp, triển lẵm và trình làng hiện vật; khu vực bảo tồn bến bãi cọc phát hành mái nhà đậy và hệ thống đường dẫn. Tổng mức đầu tư chi tiêu dự án là hơn 362 tỷ đồng.

Đến mon 10/2020, ủy ban nhân dân TP hải phòng tổ chức sự kiện khánh thành khu bảo tồn bến bãi cọc Cao Quỳ.

Khu di tích Bạch Đằng Giang là giữa những điểm tham quan di tích lịch sử lịch sử, văn hóa trông rất nổi bật nhất tp cảng. Cơ hội cao điểm lễ hội đầu xuân, khu vực di tích tiếp nhận 20.000-50.000 lượt khách/ngày. Vào đó, khách ngoại tỉnh, đoàn học tập sinh, sinh viên mang lại tham quan, tìm hiểu về lịch sử hào hùng dân tộc.

Bài viết liên quan