Thành phố tỉnh thái bình được quy hoạch và tạo hiện đại. Ảnh: Thành Tâm
Sách đã công bố nhiều thông số về địa mạo, địa tầng, thủy văn... Và mang lại biết:
“Thái Bình là tỉnh đồng bằng, không có đồi núi, độ cao địa hình từ 0,8m đến 2,5m so với mực nước biển. Bề mặt địa hình ko lộ đá gốc (đá cứng) mà lại chỉ có các loại đất đá là các trầm tích trẻ bở rời được thành tạo, cổ nhất khoảng 6 ngàn năm trước đây và tiếp tục được bồi đắp mang đến đến ngày nay. Ðá gốc là đá cứng chỉ gặp ở những lỗ khoan sâu (lỗ khoan thăm dò, lỗ khoan khai thác khí…). Ðịa tầng địa chất tỉnh thái bình từ dưới lên ở trên gồm 11 hệ tầng, trong đó có 6 hệ tầng là đá gốc với 5 hệ tầng là đất đá bở rời, đó là: hệ tầng Phù Tiên (được hình thành giải pháp đây 33,6 - 57,8 triệu năm); hệ tầng Ðình Cao (23,6 - 33,6 triệu năm); hệ tầng Phong Châu, hệ tầng Phủ Cừ, hệ tầng Tiên Hưng (3 hệ tầng này được hình thành phương pháp đây 5,1 - 23,6 triệu năm); hệ tầng Vĩnh Bảo (1,6 - 5,1 triệu năm); hệ tầng Lệ bỏ ra (700 - 1.600 nghìn năm); hệ tầng Hà Nội (10 - 700 ngàn năm); hệ tầng Vĩnh Phúc (10 - 125 nghìn năm); hệ tầng Hải Hưng (3 - 10 ngàn năm); hệ tầng thái bình (3 nghìn năm đến ngày nay). Những khoáng sản có tương quan đến các hệ tầng là: Khí đốt (trong hệ tầng Tiên Hưng), than nâu (trong hệ tầng Tiên Hưng), sét gốm (trong hệ tầng Hải Hưng), ti tan cùng sét gạch ngói (trong hệ tầng Thái Bình), nước khoáng rét (trong hệ tầng Hà Nội cùng hệ tầng Tiên Hưng)”. Kết luận bên trên khẳng định đất đai tỉnh thái bình thấp nhất cũng tất cả lịch sử 3.000 năm.
Bạn đang xem: Lịch sử chợ thái bình
Di tích quốc gia đặc biệt khu vực lăng mộ cùng đền thờ những vị vua triều Trần, làng mạc Tiến Ðức (Hưng Hà).
Thời các vua Hùng nước Văn Lang có 15 bộ, đất thái bình thuộc Bộ Lục Hải (Biển Xanh). Thời nước ta bị phong kiến Trung Quốc thống trị (thời Bắc thuộc) đất thái bình thuộc quận Giao Chỉ. Dưới quận, huyện là Hương, tỉnh thái bình thời ấy có những hương: Ða Cương (Hưng Hà, Ðông Hưng), tỉnh thái bình (Thái Thụy với một phần Ðông Hưng), A Côi, tội phạm Hương (Quỳnh Phụ), Màn Ðể (Vũ Thư), Cổ Chảm (Kiến Xương), Kỳ Bố (thành phố Thái Bình)...
Ðầu thế kỷ thứ X, đất tỉnh thái bình thuộc nhị châu: Phía Bắc tỉnh là châu Ðằng, phía nam giới tỉnh là châu Ðặng. Năm 1005 sau khoản thời gian vua Lê Ðại Hành băng hà, Lê Long Ðĩnh lên có tác dụng vua “...đổi châu Ðằng thành phủ Thái Bình”. Như vậy địa danh tỉnh thái bình được bao gồm sử ghi nhận từ thời ấy.
Nghề chạm bạc truyền thống thôn Hồng Thái (Kiến Xương).
Thời Lý (1010 - 1225), năm Thuận Thiên thứ nhất (1010), vua Lý Thái Tổ phân tách nước ra làm 24 lộ, trên đất Thái Bình ngày nay có hai lộ: lộ Long Hưng ở phía Bắc sông Trà Lý, lộ Kiến Xương ở phía nam giới sông Trà Lý. Dưới lộ, công ty Lý đã mang lại thành lập huyện. Lộ Long Hưng có những huyện: Ngự Thiên, Diên Hà, Thần Khê, Cổ Lan, A Côi, Ða Dực, Tây Quan, Thái Bình. Lộ Kiến Xương gồm những huyện Bổng Ðiền, Bố (Vũ Tiên), Kiến Xương, Chân Lợi.
Thời bên Trần (1225 - 1400), buổi đầu lúc mới lên ngôi, vua Trần Thái Tông tổ chức lại từ 24 lộ rút xuống còn 12 lộ, đất thái bình vẫn thuộc nhì lộ: Long Hưng, Kiến Xương. Thời Trần Thuận Tông (1388-1398), Thái sư Hồ Quý Ly lại phân chia nước ra làm 15 lộ. Lộ Long Hưng bóc thành hai lộ: Long Hưng và An Tiêm. Lộ An Tiêm gồm 4 huyện Thái Bình, Tây Quan, Ða Dực, A Côi.
Dây chuyền sản xuất sợi Công ty tập đoàn bitexco Nam Long (thành phố Thái Bình).
Năm 1407 bên Hồ lại đổi lộ An Tiêm thành phủ Tân Hưng, sau lại đổi phủ Tân Hưng thành phủ Tân An gồm 4 huyện của phủ Tân Hưng và huyện liền kề Sơn của trấn Hải Ðông, kéo dãn dài suốt phần đất của Thái Thụy, Quỳnh Phụ (Thái Bình) đến Chí Linh (Hải Dương), Ðông Triều (Quảng Ninh). Thời giặc Minh thống trị, lộ Long Hưng bị đổi thành phủ Trấn Man, huyện Ngự Thiên đổi thành huyện Tân Hóa. Sáp nhập Tân Hóa với Diên Hà, Thần Khê với Cổ Lan... Phủ Kiến Ninh (thời Trần là lộ Kiến Xương), công ty Minh sáp nhập huyện Bổng Ðiền, huyện Bố vào huyện Kiến Xương.
Biển cồn Vành, làng Nam Phú (Tiền Hải).
Thời Lê sơ (1428 - 1527), sau thời điểm đánh đuổi giặc Minh, Lê Lợi lên ngôi chia nước làm cho 5 đạo, bỏ tên đất vày nhà Minh đặt, trả lại thương hiệu cũ nhưng huyện Kiến Xương chỉ được tách bóc ra làm hai huyện Thư Trì, Vũ Tiên (không còn huyện Kiến Xương). Ðời vua Lê Thánh Tông, năm quang Thuận thứ 7 (1466) phân chia nước thành 12 Thừa tuyên, đổi lộ thành phủ, đổi trấn làm cho châu. Thái bình từ thời Lê Thánh Tông có ba phủ: Tân Hưng (từ năm 1600 do kiêng húy vua Lê Kính Tông - Duy Tân, đổi gọi là Tiên Hưng) kiêm quản các huyện: Ngự Thiên, Diên Hà, Thần Khê, Thanh Lan (thời Trần là Cổ Lan). Phủ Kiến Xương kiêm quản các huyện: Chân Ðịnh, Vũ Tiên, Thư Trì. Phủ thái bình kiêm quản các huyện: Quỳnh Côi, Phủ Dực, Ðông quan (Tây Quan), Thụy Anh (Thái Bình).
Cánh đồng cây vụ đông làng mạc Quỳnh Hội (Quỳnh Phụ).
Thời Mạc (1528 - 1593), Mạc Ðăng Dung lấy 3 phủ Tân Hưng, Thái Bình, Kiến Xương (Thái Bình), Khoái Châu (Hưng Yên), Thượng Hồng, Hạ Hồng (Hải Dương, Hải Phòng) lập Dương Kinh, vùng đất tỉnh thái bình thuộc về Dương Kinh. Thời Lê Trung Hưng trả lại như cũ.
Xem thêm: Tiểu Sử Diễn Viên Trúc Mây : ‘Tôi Bị Đồng Nghiệp Ăn Hiếp Trên Phim Trường&Apos;
Trường thcs Hoa Hồng Bạch (Ðông Hưng).
Thời Lê sơ, năm 1435, lần đầu tiên sách “Dư địa chí” của Nguyễn Trãi cùng sau đó là “Hồng Ðức bản đồ” (1490) đã thống kê đến làng mạc xã. Theo “Dư địa chí” thì những phủ, huyện thuộc đất Thái Bình ngày nay có:
Phủ Tiên Hưng gồm 4 huyện: huyện Thần Khê có 8 tổng, 49 xã, thôn, phường; huyện Thanh Quan tất cả 10 tổng, 52 xã, thôn, phường; huyện Diên Hà bao gồm 6 tổng, 59 xã, trang, phường; huyện Hưng Nhân gồm 6 tổng, 55 xã, thôn, phường (đơn vị phường hôm nay là phường thủy cơ (đánh cá), không phải như ngày nay).
Cảng cá Tân Sơn, thị trấn Diêm Ðiền (Thái Thụy).
Phủ thái bình có 4 huyện: huyện Thụy Anh gồm 9 tổng, 59 xã, huyện Ðông Quan tất cả 8 tổng, 55 xã, phường, sở; huyện Quỳnh Côi bao gồm 6 tổng, 47 xã, thôn, phường; huyện Phủ Dực có 6 tổng, 36 xã, thôn, phường.
Phủ Kiến Xương tất cả 3 huyện: huyện Vũ Tiên bao gồm 7 tổng, 45 xã, thôn, phường; huyện Thư Trì gồm 8 tổng, 67 xã, trang, phường, sở; huyện Chân Ðịnh bao gồm 8 tổng, 87 xã, thôn, phường.
Thái Bình qua sách “Dư địa chí” gồm 3 phủ, 11 huyện, 519 xã, 6 thôn, trang.
Sách “Hồng Ðức bản đồ” ra đời vào năm 1490, sau “Dư địa chí” của Nguyễn Trãi 55 năm. Ðất thái bình khi ấy có: phủ Tân Hưng lãnh 4 huyện, 180 xã, 19 thôn, trang, sở; phủ Kiến Xương lãnh 3 huyện, 160 xã, 2 sở; phủ thái bình lãnh 4 huyện 194 xã, 2 thôn, sở. Sau 55 năm thái bình thời ấy có 3 phủ, 11 huyện, 557 xã, thôn, trang, sở.
Năm Cảnh Hưng thứ 2 (1741) phân chia trấn Sơn nam thành Sơn phái mạnh Thượng, Sơn nam giới Hạ, đất tỉnh thái bình thuộc Sơn nam Hạ.
Thời Tây Sơn (1788 - 1802) vẫn giữ 3 phủ, phủ vẫn kiêm nhiệm các huyện như thời Lê, chỉ đổi tên huyện Thanh Lan thành huyện Thái Ninh.
Thời Nguyễn và thời thuộc Pháp (1802 - 1945): trên vùng đất Thái Bình thời buổi này có một số cầm đổi: Năm Minh Mệnh thứ 3 (1822) đổi trấn Sơn phái mạnh Hạ thành trấn phái nam Ðịnh. Năm Minh Mệnh thứ 11 - 12 (1830 - 1831), chia nước thành các tỉnh, đổi trấn nam Ðịnh thành tỉnh phái mạnh Ðịnh. Huyện Thanh Lan đổi gọi là huyện Thanh quan liêu và tách bóc khỏi phủ Tiên Hưng, lệ vào phủ Kiến Xương thuộc tỉnh nam giới Ðịnh. Năm Tự Ðức thứ 3 (1850) lại đưa huyện Thanh quan liêu lệ vào phủ Thái Bình. Thuộc thời gian lại tách bóc phủ thái bình làm hai: phủ tỉnh thái bình kiêm quản những huyện Thanh Quan, Ðông Quan, Thụy Anh. Phân phủ tỉnh thái bình quản nhì huyện Quỳnh Côi, Phủ Dực.
Cơ giới hóa sản xuất nông nghiệp tại xã song An (Vũ Thư).
Tháng 9 năm 1828, huyện Tiền Hải được thành lập trên cơ sở số diện tích mới được mở cộng với tổng Ðại Hoàng của huyện Chân Ðịnh, tổng Tân Bồi của huyện Thanh Quan cùng tổng Hà mèo của huyện Giao Thủy (Nam Ðịnh). Năm 1895 lại đưa tổng Tân Bồi về phủ Thái Ninh.
