Lịch Sử Chùa Tây Phương : Đệ Nhất Cổ Tự Của Hà Nội, Chùa Tây Phương

Chùa Tây Phương, tuyệt tên chữ “Sùng Phúc tự” là di tích thuộc loại hình kiến trúc nghệ thuật, nằm bên trên địa phận xã Thạch Xá, huyện Thạch Thất, cách trung vai trung phong thành phố Hà Nội khoảng 40 km về phía Tây, theo Đại lộ Thăng Long, qua ngã tứ Chùa Thầy, rẽ phải khoảng 5 km, sau đó rẽ trái 1 km nữa, là đến di tích.

Truyền thuyết kể lại rằng, sự ra đời của ngôi chùa gắn liền với quá trình truyền bá Phật giáo vào Việt Nam. Muộn hơn vài thế kỷ, câu chuyện lại nghiêng quý phái một hướng khác, gắn với nhân vật Cao Biền – Tiết độ sứ thời nhà Đường (864 - 868) đã từng cai trị An nam giới và đến trên đây xây dựng một kiến trúc tôn giáo, với ý đồ chặn long mạch xứ này.

Bạn đang xem: Lịch sử chùa tây phương

Cổng miếu Tây Phương ở Thạch Thất - Hà Nội.

Truyền thuyết vẫn là truyền thuyết, còn chứng tích vật chất liên quan tới ngôi chùa, đó là thời Mạc Phúc Nguyên (1547 – 1561). Đây chính là thời điểm để ngôi chùa có bài bản như hiện nay. Sau đó, Vua Lê Thần Tông, Chúa Tây vương vãi Trịnh Tạc, Vua Lê Hy Tông có tu sửa thêm, nhưng mà không nhiều.

Chùa tây phương nổi tiếng ko chỉ ở sự cổ kính qua truyền thuyết và lịch sử, nó còn nổi tiếng ở cảnh quan lại mê hồn, bởi tọa lạc bên trên đỉnh núi Câu Lâu, đột khởi giữa vùng đồng bằng màu mỡ, với núi, non, sông, nước gắn liền với quan tiền niệm phong thủy phương Đông. Tây phương còn nổi tiếng ở bộ tượng thờ bằng gỗ sơn son thếp vàng, có thể coi là Phật điện đông đúc nhất vào các ngôi chùa ở Việt nam giới có giá trị tiêu biểu, xuất sắc về tượng gỗ, được công nhận là Bảo vật Quốc gia năm 2013.

Chùa tây phương hiện ni là một quần thể các 1-1 nguyên, bao gồm các hạng mục sau: Tam quan tiền hạ, Tam quan thượng, Miếu tô Thần, Tiền đường, Trung đường, Thượng điện, Nhà tổ, Nhà Mẫu và Nhà khách.

Chùa Tây Phương quan sát từ sân nhà khách.

Từ Tam quan liêu hạ phái đi lên 247 bậc đá ong mới đến Tam quan lại Thượng. Miếu sơn Thần nằm ở bên trái chùa, tách biệt với quần thể chùa chính. Đây là 1-1 nguyên vừa đóng vai trò là địa điểm thờ thần núi, vừa là nhà thờ Đức Ông, có diện tích khiêm tốn với kiến trúc gỗ lợp ngói truyền thống. Chùa Chính là hạng mục chủ yếu của toàn bộ phúc hợp Tây Phương. Chùa nằm bên trên đỉnh núi Câu Lâu, có kết cấu kiến trúc chữ công (I), bao gồm các tòa Tiền đường, Trung đường và Thượng điện. Cả tía đều có kết cấu kiến trúc form gỗ kiểu chồng diêm, nhì tầng tám mái. Cả hai tầng mái đều theo kiểu “tàu đao lá mái”, giữa nhị tầng là cổ diêm được bưng kín bởi những tấm ván đố. Tiền đường và Thượng điện 5 gian, 2 chái với 6 bộ vì nóc, còn Trung đường được thu ngắn chiều ngang, chỉ còn 3 gian 2 chái, 4 bộ vì kèo, dẫu vậy lại có mái thượng điện cao vượt hẳn lên.

Phần cổ diêm ở Tiền đường và Thượng điện có kích thước giống nhau và có chiều cao 1m, còn ở Trung đường có kích thước lớn hơn, cao 1,40m. Vì Cổ diêm cao hơn hẳn như là thế, cần tuy mái của cả 3 tòa đều cao bằng nhau, nhưng mà mái bên trên của tòa giữa lại trội vượt hẳn lên, theo đó, nhìn tổng thể chùa, chúng ta thấy Trung đường cao hơn hẳn. Mặt trước tòa Tiền đường bưng cửa gỗ bức bàn ở 3 gian giữa, phía 2 bên xây gạch chỉ ko trát vôi vữa, là ngôn ngữ của mặt tường ngoài, tiêu biểu mang đến cả ba đối chọi nguyên.

Chùa chính tây phương còn rất nhiều sự đặc biệt về kết cấu khung gỗ, về tàu mái, bộ mái, cùng các mảng đề tài trang trí bên trên kiến trúc gỗ. Để cảm nhận được hết vẻ đẹp của ngôi chùa nói chung, kiến trúc ngôi chùa chính nói riêng, chắc chắn không một bài viết nào nói hết, mong muốn du khách thập phương, những người hành hương đến tận nơi chiêm ngắm mới cảm nhận được hết vẻ đẹp của hạng mục này.

Xem thêm: Lịch Sử Chùa Cao Linh Ở Đâu? Thờ Ai? Lịch Sử? Cách Đi Đến Chùa Du Lịch

Ngoài Chùa Chính là solo nguyên nổi bật, Tam quan liêu hạ, Tam quan Thượng nêu trên, thì với Nhà Tổ, Nhà Mẫu, Nhà Khách cùng với các solo nguyên ấy đã tạo bắt buộc vẻ uy nghi, bài bản to lớn của quần thể Tây Phương.

Bên trong công ty Tổ miếu Tây Phương.

Nhà Tổ - Nhà Mẫu làm theo kiểu 3 gian nhì dĩ, kết cấu theo kiểu chữ “Nhị”(=). Phía mặt ngoài thờ Tổ, phía bên trong thờ Mẫu. Các vì chính của Nhà Tổ được liên kết theo kiểu “vì kèo giá chiêng”. Bố gian giữa của Nhà Tổ được bưng cửa bức bàn, nhì gian chái ở đầu hồi bưng bằng cửa ván đố. Bên trên bộ vì nóc và cốn, lại không tuân theo kết cấu “vì kéo giá chiêng” mà rứa bằng kết cấu “chồng rường”. Các con rường được cách điệu thành hoa, lá, đao mác. Tại bốn chiếc cốn ở đây, nghệ nhân chạm hình cây mai, tùng, cúc, trúc, được quyện trong đề tài mai điểu, trúc tước, cúc điệp, tùng lộc, có phong cách tương đồng với nghệ thuật Chùa Chính.

Nhà khách là hạng mục nằm ở sườn phải của Chùa Chính. Hạng mục này mới được phục dựng lại trong những năm gần đây, tuy vậy vẫn tuân thủ kiến trúc truyền thống và đồng điệu với phong cách kiến trúc của toàn bộ các 1-1 nguyên Tây Phương. Nhà khách gồm 7 gian, kết cấu theo kiểu tường hồi bít đốc, mái lợp ngói ri, hai hồi dải thoải dần theo hình tay ngai. Các bộ vì kèo theo kiểu kèo kẻ, bào trơn tuột đóng bén. Các vì phía bên trong được làm theo kiểu “giá chiêng kẻ ngồi”. Nhì bộ vì kèo làm theo lối ván mê đố lụa với lối họa tiết hoa văn giản lược.

Điểm nhấn của tây phương đối với du khách là hệ thống tượng pháp, với những kiệt tác hiếm có vào nghệ thuật điêu khắc tôn giáo. Tiêu biểu là các pho Tuyết Sơn, Thập bát vị La Hán, Bát Bộ kim cương, có niên đại thế kỷ 18. Ngoài ra còn có nhiều pho tượng nổi tiếng khác, thuộc thế kỷ 19, cũng vô cùng ấn tượng. Có thể nói, tây phương là một bảo tàng về tượng Phật giáo Việt Nam. Nói như thế, chắc cũng ko lấy gì là ngoa ngôn, cường điệu.

Tòa thủy đình new xây bên dưới chân núi Tây Phương.

Chùa tây thiên là một công trình kiến trúc độc đáo vào hạng nhất vào các ngôi chùa ỏ Việt Nam, với sự kết hợp giữa phong cách kiến trúc truyền thống và không khí sinh cảnh tự nhiên, vì chưng đó, giá trị thẩm mỹ và nghệ thuật của nó, cùng với bộ tượng Phật trong chùa, xứng đáng để tây thiên là “đệ nhất cổ tự”. Chính vì lẽ đó, năm 2014, Chính phủ đã công nhận ngôi chùa này là Di tích Quốc gia đặc biệt về giá trị kiến trúc nghệ thuật.

Viết về tây phương chắc còn phải nhiều giấy mực, nhưng để cảm nhận được đầy đủ và trọn vẹn về Tây Phương, ao ước du khách và người hành hương phải đến tận vị trí mới thấy hết được. Lễ hội chùa tây phương vào ngày 6-3 Âm lịch, mà lại được diễn ra nhiều ngày trước đó với nhiều sinh hoạt văn hóa mang đậm chất xứ Đoài, đó là kéo co, đánh cờ, vật, chọi gà, rối nước, hát xứ Đoài… cùng với nghi thức cúng Phật nghiêm túc như lễ mộc dục, chạy đàn, tụng kinh, kế hạnh… đã tạo bắt buộc một ko khí, ko chỉ quy mô hội làng mà còn mở rộng ra vùng và liên vùng, mà bài viết này muốn giới thiệu sơ qua để du khách trải nghiệm. Thế nhưng, để tận hưởng được đầy đủ và trọn vẹn, hy vọng du khách phải đến nhiều hơn với tây thiên thì mới có thể thỏa mãn, khi bên trong đó còn chứa nhiều điều bí ẩn, mà người viết bài này ko thể giới thiệu được hết.